Economist Dergisi’nin “Dünyada Demokrasi Endeksi” araştırmasına göre Türkiye, bırakın tam demokrasiyi, kusurlu demokrasiler arasında bile kendine yer bulamadı. Hibrit (melez) rejimler sınıfına sokulan ülkemiz Nikaragua ile birlikte 89.luğu paylaşmış.
Dünya çapında 1.6 milyon satış rakamına sahip olan İngiltere merkezli haftalık ekonomi dergisi Economist, iki yılda bir yaptığı dünya demokrasi endeksi araştırmasının üçüncüsünü yayımladı. Araştırma farklı kategorilerde yapılıyor; hükümetlerin işlevi, medya özgürlüğü, seçim süreci ve çoğulculuk, siyasal katılım ve siyasal kültür, sivil özgürlükler gibi başlıklarda puanlanan 167 ülke “tam demokrasi”, “kusurlu demokrasi” ve “hibrit ülkeler” olarak sınıflandı.
Birinci kategori olan Tam demokrasiler bölümünde 26 ülke yer aldı. Bu kategoride Norveç 10 üzerinden 9.80 ortalamayla en demokratik ülke oldu. İkinci kategorideki “kusurlu demokrasiler” kısmında ise Cape Verde, Yunanistan, İtalya, Güney Afrika ve Fransa ilk beş sırada yer aldı.
Araştırmanın “hibrit rejimler” kategorisinde ise Türkiye, 5.73 ortalama ile Honduras’ın ardından 10’uncu sırada yer bulabilmiş. Melez rejimler kategorisinde Türkiye’nin yanında Nikaragua, Tanzanya, Filistin, Uganda, Sierra Leone, Pakistan ve Haiti gibi ülkeler yer aldı.
Toplam demokrasi endeksinde ise Türk demokrasisi, iki yıl öncesine oranla iki basamak gerileyerek 89’uncu oldu. 2008 yılındaki Demokrasi endeksi araştırmasında Türkiye, 5.69 puanla 87’nci sırada yer almıştı.
Ekonomist dergisinin araştırmasında Türkiye’nin medya özgürlüğü alanında da kötüye giden ülkeler kategorisinde olduğu belirlendi.
Türkiye, seçim süreci değerlendirmesinde gerilerde kaldı. 7.92 ile Sri Lanka’yı ancak geçebildi. Siyasi katılımda Türkiye 3.89 puanla otoriter rejimler kategorisindeki ülkelerden bile geride kaldı. Bu sıralamada İzlanda 2., Yunanistan 28., Lübnan, hatta Ekvator bile bizden daha demokratik çıkmış. Zambia’yı burun farkıyla geçebilmişiz.
Bir sivil toplum örgütü temsilcisi olarak en çarpıcı bulduğum sıralama “sivil özgürlükler” kategorisidir. Bu kritere göre ülkemiz Kazakistan’ın bile gerisinde kalarak ancak 132. Olabilmiş.
Bu sivil özgürlük kriterinde hakkımızın yediğini düşünüyorum. Memurların sendikaya üye olması serbest, üstelik artık aidatlar da devletten (hükümet yanlısı olan sendikanın üyelik formunu müdürünüzden kolayca alabilirsiniz, hem belki siz de müdür olabilirsiniz). Devlet büyüklerinin katıldığı konferansları yan salondaki ekrandan izlemenizin önünde engel yok. Aynı salonda olup bir de muhalefet edecekseniz biber gazı hediyemiz. İnternet ortamında örgütlenmek, mail atıp yorum yapmak yasal hakkınızdır, yazdıklarınız için avukat tutma gücünüz yoksa baro size birini bulacaktır.
Geçtiğimiz hafta PİSA tarafından yapılan eğitim araştırmasında sondan ikinci oluşumuz gündemdeydi. Bu hafta demokrasi ölçeğinde yeri öptük. Oysa sayın devlet büyüklerimizin buyurduğu gibi biz eğitimde çağ atladık ve de demokratikleşip dururken tüm ülkelere tur bindiriyoruz. PİSA’nın ve Economist Dergisinin Ergenekon bağlantılarını araştırmakta fayda var bence.
Cansel Güven
